รู้เร็ว รักษาเร็ว หายเร็ว
กล้อง และ AI ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกระยะเริ่มต้น
มะเร็งปากมดลูกเป็นปัญหาอันดับ 2 ของมะเร็งในผู้หญิง มีคนตายเกือบ 20,000 คนต่อปี ในปัจจุบันกล้องที่มีไม่สามารถที่จะให้ผลตรวจได้ในเวลานั้น การที่มีระบบ AI ระบบกล้อง ที่ช่วยให้คุณหมอตัดสินใจ ทำการวินิจฉัยโรคเป็นไปอย่างได้ถูกต้องมากยิ่งขึ้น เวลาในการตรวจเร็ว คนไข้รู้เร็ว รักษาเร็ว ก็จะช่วยให้คนไข้หายป่วยได้เร็ว
ดร.วิบูลย์ ปิยวัฒนเมธา อาจารย์ประจำภาควิชาวิศวกรรมชีวการแพทย์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ สจล. กล่าวถึงสาเหตุที่เริ่มทำงานวิจัยด้านมะเร็ง จนได้งานวิจัยออกมาคือ “กล้อง และ AI ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกระยะเริ่มต้น” “ตอนแรกที่ไปเรียน ผมไปเรียนทางด้าน Chip Design เรียกว่า Microsystem แล้วกัน Chip อันนี้ไปใส่ในกล้อง Endoscope ได้ พูดถึงกล้อง Endoscope เราก็อยากจะใช้ไปส่องดูส่วนต่างๆของร่างกาย เราจึงใช้ประโยชน์จากกล้องไปตรวจหามะเร็ง ตอนที่ผมอยู่ Stanford University ก็คือ มะเร็งลำไส้ มะเร็งกระเพาะอาหาร แล้วก็มะเร็งผิวหนัง นี่คือจุดเริ่มต้น 10 กว่าปีที่ผ่านมา ที่อยู่ที่อเมริกา แล้วหลังจากนั้นพอกลับมาเมืองไทย เราสนใจโรคมะเร็ง เราก็ทำทั้งมะเร็งเต้านมและก็มะเร็งปากมดลูก ซึ่งมะเร็งปากมดลูก ซึ่งก็เป็นปัญหาอันดับ 2 ของมะเร็งในผู้หญิง คนตายโดยประมาณเกือบ 2 หมื่นคนต่อปี
สาเหตุหลักก็คือว่า ผู้หญิงไม่ได้มีโอกาสไปตรวจก่อนที่มันจะเป็น การตรวจมะเร็งปากมดลูก ขั้นตอนแรกก็คือ ผู้หญิงทุกคน ควรตรวจทุกปีหลังจากผ่านวัย Teenager เป็นต้นไป เป็นวัยรุ่น คุณก็ควรจะต้องไปตรวจ โดยการตรวจ Screening ครั้งแรก เรียกว่า การตรวจแบบแป๊ปสเมียร์ (Pap Smear) ถ้านักพยาธิวิทยาเห็นว่ามันมีลักษณะที่เป็น Negative หรือว่ามีความน่าจะเป็น เขาก็จะนัดคุณมารอบที่สอง นี่คือ Step ที่ 2 ทีนี้กระบวนการที่เราอยากจะช่วยก็คือกระบวนการที่ 2 เพราะว่ากล้องที่มีมันจะมีความชัดเจนไม่สมบูรณ์ แล้วก็ไม่สามารถที่จะให้ผลตรวจได้ในเวลานั้น ไม่สามารถเห็นภาพได้เป็นแบบสามมิติ ดังนั้นงานวิจัยที่เราเริ่มต้นคือ เมื่อตรวจเสร็จแล้ว คนไข้จะได้รู้ผลวินิจฉัยเลย แต่แน่นอนที่สุด เมื่อรู้ผลแล้วคุณหมอก็จะเอาชิ้นเนื้อออกไปส่องกล้องเพื่อวินิจฉัยในการรักษา แต่อย่างน้อยก็จะทำให้การตัดสินใจของคุณหมอทำได้ง่ายมากขึ้น เร็วมากขึ้น
ลักษณะเด่น เครื่องนี้เป็นเครื่องที่ไม่ได้มีขายในท้องตลาดเราทำการพัฒนาทุกอย่างตั้งแต่เริ่มต้น ทีมงานจะมีความเชี่ยวชาญทางด้าน Software AI , Hardware , System ยกเว้นทีวี ที่เราไม่ได้ทำคอมพิวเตอร์ด้วยอีกเครื่องหนึ่ง ที่เหลือระบบกล้อง ระบบ AI เราทำเองทั้งหมด กล้องนี้มีจุดเด่นประมาณ 3 อย่าง หนึ่งก็คือว่า สามารถเห็นภาพไปใน 3 มิติ สองคือ เราใช้ระบบ AI ในการที่จะช่วยตรวจจับว่าเป็นมะเร็งหรือไม่ สามก็คือ ระบบประเมินผลที่ให้ผลเร็วมาก เนื่องจากเรามี Computer Software ที่ใช้งานได้ดี และสี่ มีความรวดเร็วและแม่นยำ ในการส่งผลว่า คุณเป็นมะเร็งหรือไม่
ส่วนประกอบ ต้องมีระบบประมวลผลก็คือ คอมพิวเตอร์ 1 เครื่อง มีจอทีวีระบบ 3 มิติ เพราะว่าเราต้องใส่แว่นนิดนึงเพื่อที่จะให้เห็นเหมือนกับไปดูหนัง 3 มิติ และก็ระบบอันที่ 3 ก็คือ มีกล้อง Endoscope 2 อันอยู่ข้างใน
การใช้งาน วิธีการใช้งานตัวเครื่อง Endoscope เพื่อตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ระยะเริ่มต้นโดยใช้ AI เครื่องนี้จะมีตัวโปรแกรม ให้เราใส่ชื่อ ID ชื่อจริงและนามสกุล เพื่อทำการเก็บข้อมูล ขั้นตอนต่อไป จะมีอยู่ 4 โหมดด้วยกัน คือ โหมด Normalization โหมด 3D โหมด AI และโหมด Fluorescent โหมดแรก จะเป็นการส่องปากมดลูกโดยใช้ภาพธรรมดา โหมดที่สอง ก็คือโหมด 3D โหมดนี้จะเป็นการพัฒนามาจากโหมด Normaloze ที่เป็นภาพปกติโดยที่ทำให้สามารถเห็นภาพได้ชัดเจนขึ้นโดยการใช้กล้อง 2 กล้องมา Collabs กัน ทำให้เกิดเป็น Deep Detalls เวลาดูเซลล์มะเร็งปากมดลูกแบบนี้คือ ถ้ามันนูนขึ้นมาก็คือจะทำให้เราสังเกตได้ง่ายมากขึ้น โหมดที่ 3 โหมด AI โหมดนี้เมื่อเรานำกล้องส่องปากมดลูก จะทำให้เราสามารถรู้ได้เลยว่า เซลล์มะเร็งปากมดลูกที่เราดูอยู่นั้นมีความเป็น Normal หรือ Abnormal ซึ่งจะมีเปอร์เซ็นต์บอกด้วยว่าเป็น 70 เปอร์เซ็นต์ 50 เปอร์เซ็นต์ จะช่วยให้แพทย์สามารถวินิจฉัยได้ง่ายมากขึ้น และโหมดสุดท้าย โหมด Fluorescent โหมดนี้ก็คือจะใช้ตัว Marker ฉีดเข้าไปยังปากมดลูกและก็ส่องแสงเข้าไป ถ้าเกิดเซลล์ปากมดลูกนั้นมีมะเร็งอยู่จริงๆก็คือจะทำการเรืองแสงออกมาเป็น Fluorescent ตามชื่อโหมดเลย เพราะว่ามันจะมีเซลล์มะเร็งบางเซลล์ที่ไม่ได้อยู่บนพื้นผิว แต่อยู่ข้างใน ถ้าเกิดว่าเราใช้ตัวที่เป็น Marker จะทำให้สามารถเห็นตัวในเซลล์ได้ ซึ่งขั้นตอนของเครื่องนี้ใช้งานไม่ยุ่งยากค่ะ สะดวกต่อแพทย์และพยาบาลในการใช้และก็ทำให้เราสามารถได้รับผลอย่างรวดเร็ว และแม่นยำยิ่งขึ้น
การที่มีระบบ AI ระบบกล้อง ช่วยให้แพทย์ตัดสินใจทำให้การวินิจฉัยโรคเป็นไปอย่างได้ถูกต้องมากยิ่งขึ้น แล้วก็ทำให้เวลาในการตรวจเร็วขึ้นซึ่งเป็นสิ่งสำคัญมาก เราก็ต้องเอา AI มาช่วย อย่างเรื่องโรคมะเร็ง คือ คุณต้องรู้ว่าคุณเป็นและแล้วคุณต้องรีบรักษา นั่นคือสิ่งที่อยากให้เกิดขึ้น”
